PLATONIZAM
Et: Platon, grčki filozof (427. do 347. g. pr. n. e).
1) Platonizam: Platonova filozofija.
Platon je nedvojbeno bio ezoterist: spominje inicijaciju, Misterije, Predaje; ima tajnu usmenu doktrinu (cf. Aristotel, Fizika, IV, 209b); upotrebljava ezoterične pojmove (npr. zakon arkane u II. pismu); mitove shvaća u svetom smislu.
2) platonizam: metafizika zasnovana na sljedećim postavka
ma:
(gnoseologija) osnova spoznaje je otkrivanje (kontemplacija, participacija, sjećanje), a ne stvaranje pojmova, pasivnost ili si;
(ontologija) zbilja je svijet Ideja, a ne osjetilnosti;
(estetika) valja tražiti Lijepo po sebi, stupanj po stupanj;
- (politika) pravedna se država odlikuje trojnom podjelom
društva;
- (mistika) duša mora težiti za Jednim, za Dobrom.
Platonićarske škole: a) Platon; b) Stara Akademija i (u No
voj, probabilističkoj, odnosno skeptičkoj Akademiji) Filon iz
Larise; c) paganski, kršćanski ili jevrejski novoplatonizam; d)
srednjovjekovni, renesansni, bizantski (paganski ili kršćanski)
platonizam; e) jevrejski (npr. Avicebron), arapski (npr. Ibn
Masarra) i perzijski (npr. S. Y. Suhrawardi) platonizam.
V. Ideja, sinarhija, sjećanje.
B. (o ezoteričnoj doktrini) D. Ross, Plato's theory oj' Ideas, Oxtbrd, 1951; (o ezoteričnim elementima platonizma) J. Brun, Platon et l'Acadimie, P. U. F. Q. S. J? br. 880, 1960, str. 6. 9, 17.19: (pobijanje)Aristotel, Mttaphysique, izd. Vrin. u 2 sv. (cf. Aristotel, Metafizika, Kultura. Beograd. 1971).
|
Jtdito (Dobro, Jednako) |
načelo Bitka i Oblika >j |
. umno f (pojmovno) |
|
^a l^eni Brojevi savršeni Likovi |
bića Dekade (od 2 do 10) geometrijska bića (Pravac. Trokut, Tetraedar) | |
|
Ideje |
mješavina Ograničenog i Neograničenog J | |
|
Svjetska duša posebne duše |
mješavina Osjetilnog i Umnog bogovi, nebeska tijela, demoni, heroji, smrtni ljudi |
|
|
stvari odrazi |
životinje, sve što se rada, izrađevine sjene, odrazne slike |
^ osjetilno |
|
prva materija (Hčra) |
mijena, kretanje |
I |
Svijet prema Platonovoj tajnoj doktrini
edin.kecanovic
bglavac
