EGIPATSKA TAJNA

Vrlo poznata »slilka stvaranja«, na kojoj neki bog Su drži nad sobom nebo Nuit za prenos barke boga sunca, Ra... toliko prosto protumačena, uvjeik nedotumacena. Najstariji original ove slike nije .nam poznat; nema je u Knjizi (pokojnika; vjerojatno je kasnijim re­dakcijama dotjerivana. Početni oblik možemo ipak prepoznati, a erot­sku koncepciju prilično naslutiti. Nad nama se nadvila žena, simbol noći, božanstvo tame, početnog principa, principa stvaranja. Tu je tajna sutona i zore, uvora i izvora. Jer žena ima izražena oba principa: Ljepotu okruglina početnih oblika evolucije, sisa je izvor, život, ljepota, Venera; skrivena jama je princip revolucije, zamka smrti i preporoda, uvor, tama, Mjesec — blistava Izida na 3. st. Bika i podmukla njena sestra Serkiit na 3. st. škorpiona. Taj muški, stojeći bog, baš zato rukama pokazuje na sise i vaginu, izvor i uvor života, svijetli i taiiini princip stvaranja, dok drugi, ležećke na zemlji, zatvara krug vežući kontakt sa njenim ekstremitetima. Nebo je ocean, u koji sve uvire i iz koga se sve rađa; uvor rijeka, pare u oblake. Sva je žena ukrašena Venerinim petokrakim zvijezdama, simbol neuništivog života. Sve to muški »bog« nebi mogao simbolizovati; žena je postavljena kao gornji ocean.

Donji »bog« Geb, Keb, zvao se Seb, Zeb, Zebak a što znači Vri­jeme koje je sišlo u materiju, zemlju, da oplodi život i pokrene krug rađanja^umiranja. Itd. Dakako, mnogo je laikše ovakve koncepcije ve­zati na dnevni krug sunca; svetinja će biti dostupnija puku pa makar se suptilna filozofija prirode pomutila. Tako razne redakcije, sa manje ili više raznorodnih devijacija, dodavaše: Anh u smislu vječnog taka Života, Horusove oči Sunce-Mjesec, Maat kao pero — simbol napisane istine, Tot ili Riječ sa glavom ibisa — veza neba i zemlje. Još kasnije eto tu i zodijak u vidu zmije, simbol spiralnog hoda energija; skarabej simbol regenefacije; pečat vječnosti iz koga viri kobra; konačno mje­sečeva barka za prevoz sunca, boga Amon-Ra, kasnije samo Ra = sunce. U kasno ptolomejsko doba mudrovanje se iskompliciralo, do­bro su se snalazili filistri i frazeri, osnovna mudrost utonu u more verbalizama — slično kao što dekadentna filozofija savremenog Zapada zatrpa prejasnu učenost grčkih mudraca. Kad je nastupilo svježe krš­ćanstvo, sa svojim seljački prostim i zdravim koncepcijama, izgazilo je zmije, Škorpione, kukce; iz truleži starog neznanja mlado neznanje, uz grohotan smijeh, zakoračilo je dalje.

A tajnu stvaranja preuzeo je na sebe lično — Bog.