IV NAUČNA POSTAVKA YOGA NIDRE

 

Moderni neurofiziolozi su dokazali povezanost tela i mozga. Upotrebom stimulativnih elektroda, oni su dokazali da je svaki deo tela precizno predstavljen na površini centralnog girusa senzomotorne kore mozga.

 

Na tom mestu se postavlja konekcija yoga nidre i neurohirurgije. Mozak je fizički posrednik svesti koji povezuje um, telo i emocije u harmoničnu celinu. Neurohirurg deluje na telo tako što stimuliše mozak dok yoga učesnik kreće sa drugog kraja nervnog puta tj. podizanjem svesnosti tela stimuliše mozak. Progresivno pokretanje svesnosti kroz sve delove tela osim što dovodi do fizičkog opuštanja, čisti nervne, senzorne i motorne puteve. U isto vreme prelazimo preko čitave površine mozga tako što relaksirajući um, relaksiramo telo.

 

Istraživači su neuronsku mapu ili hologram fizičkog tela koji se nalazi u sivoj masi velikog mozga nazvali motorni homunukulus ili čovečuljak.

 

Svi delovi tela kroz koji prolazi svesnost tokom rotacije u  yoga nidri mogu se locirati u homunkulusu. Šake, prsti, usne i nos su predstavljeni sa mnogo većom površinom nego što je njihova relativna veličina i dimenzija na fizičkom telu, a upravo oni su najstimulativiniji za vreme kruženja svesti. Područja koja predstavljaju ove delove su isto toliko veliki kao područja koja prestavljaju preostale delove tela od zgloba šake do prstiju stopala.

 

Po fizičkim standardima homunukulus je čuvečuljak grotesknih proporcija sa veoma uvećanim šakama, prstima i crtama lica. On predstavlja neuronsku apstrakciju fizičkog tela, funkcioniše preko nervnog sprovođenja energije kroz nervni sistem i mrežu nadija koji čine pranični sistem. Sada je jasno iz kojeg je razloga važno precizno rotiranje svesti kroz delove tela tokom izvođenja yoga nidre.

 

Jednom kada je redosled uspostavljen ne treba ga menjati jer jer dovodi do protoka pranične energije kroz neuronsko kolo motorog homunkulusa koji je

praćen subjektivnim doživljajem opuštanja i oslobađanja jer dolazi do spontane disocijacije 

svesnosti senzornih i motornih kanala.

Slika br. 7 Homunkulus      

 

Dnevno ponavljanje ovog puta dovodi do internalizovanja fragmentirane i rasute svesnosti. Postignuto stanje predstavlja, po Patanđaliju, Pratyaharu, peti nivo radža yoge, uvod u dharanu i samadhi.

 

Osim kruženja svesti u yoga nidri postoje druge vežbe koje potiču iz tantri: svesnost o celom telu, mozgu i unutrašnjim organima, kontakt zemlje i tela, osećaj lakoće i težine, toplog i hladnog, bola i zadovoljstva.

 

Nakon opuštanja senzomotorne površine mozga izazivaju se osećanja ili iskustva. Oni kao da izviru iz središta našeg bića  dok se u isto vreme doživljavaju u jednom delu tela ili u celom telu.

 

U svim telesnim tkivima nalaze se specijalno adaptirani nervni završetci koji reaguju na specifične stimulanse uključujući dodir, pritisak promenu položaja, temepraturu, bol, zadovoljstvo,itd. Mali senzorni receptori među njima Pančinijevi korpuskuli u koži, receptori za bol, slobodni nervni završetci, proprioceptori zglobova i mišićna vretena neprekidno prikupljaju informacije iz svih delova tela i prenose ih u određene centre u mozgu. Većina tih centara ima preciznu lokaciju,veoma su važni centri za regulaciju temperature i za doživljaj zadovoljstva i bola.

Buđenjem senzacija težine i lakoće, topline i hladnoće, bola i zadovoljstva, stimulišu centri u mozgu koji održavaju harmoniju unutrašnje i spoljašnje sredine. Razvijanjem različitih osećanja  i senzacija dolazi do sećanja stvarnih događaja.

 

Neuvežbani um nije u mogućnosti da prošla iskustva prenese u sadašnjost kao doživljaj već u vidu sećanja.Veliki broj iskustava se nalazi zakopan u prošlosti i to kao memorija a ne kao stvarno iskustvo. Preko somatopsihičkog puta tokom yoga nidre moguće je ponovo doživeti ta iskustva.

 

Sposobnost ponovnog doživljavanja  kriterijum razvijenosti istinske kreativnosti uma.

 

Treba napomenuti da yogini ranijih vekova  yoga nidru smatrali načinom postizanja više svesti širenjem i oslobađanjem individualne svesti od njene fiksacije za fizičko telo i njene senzorne modalitete, prema suptilnijim praničkim, psihičkim i spiritualnim dimenzijama koje leže ispod grube materijalne egzistencije.

 

Moderni čovek danas pati od bolesti stresa koji nastaju radi prekomerne identifikacija sa materijalnim telom, preko senzornih kanala što dovodi do nervnog zamora a kasnije do pada imuniteta i bolesti. Tokom yoga nidre destruktivna psihosomatska tendencija se menja suprotnim somatopsihičkim putem. Psihosomatska neravnoteža se postepeno popravlja oslobađanjem prane koja se odvaja od senzornih puteva i modaliteta kada se postigne stanje pratyahare. Oslobođena energija se onda koristi za lečenje i obnavljanje umornih tkiva i organa.